/** * https://gist.github.com/samthor/64b114e4a4f539915a95b91ffd340acc */ (function() { var check = document.createElement('script'); if (!('noModule' in check) && 'onbeforeload' in check) { var = false; document.addEventListener('beforeload', function(e) { if (e.target === check) { = true; } else if (!e.target.hasAttribute('nomodule') || !) { return; } e.preventDefault(); }, true); check.type = 'module'; check.src = '.'; document.head.appendChild(check); check.remove(); } }());

Lle oeddwn i: 25 mlynedd ers y ffilm Oed yr Addewid

Stewart Jones a Gwenno Elis Hodgkins Archif Sgrin a Sain

Mae hi'n 25 mlynedd ers rhyddhau'r ffilm Oed yr Addewid, sy'n dilyn stori William Davies sy'n teimlo ei fod wedi cael ei adael i lawr gan y llywodraeth yn ei henaint.

Enillodd y ffilm dair gwobr BAFTA Cymru yn 2002, gan gynnwys gwobr y ffilm orau.

I nodi'r pen-blwydd, mae'r ffilm yn cael ei hail-ddangos mewn sinemâu ledled Cymru. BBC Cymru Fyw sydd wedi cael gair gydag ysgrifennwr a chyfarwyddwr Oed yr Addewid, Emlyn Williams, am ei atgofion:

Stewart JonesArchif Sgrîn a Sain

Stewart Jones oedd yn portreadu'r prif gymeriad, William Davies

Ysbrydoliaeth

Beth ysgogodd fi i sgwennu'r stori yn y lle cyntaf oedd marwolaeth fy nhad. Cafodd fy nhad strôc enfawr ar 1 Mawrth 1995, a bu farw ddeuddydd yn ddiweddarach.

Roedd fy nhad yn sosialydd drwy gydol ei oes ac roedd o mor stowt efo'r Torïaid oedd mewn grym yr adeg honno. Roedd o'n digalonni am y ffordd oedden nhw'n trio preifateiddio pob dim, yn enwedig iechyd a gofal yr henoed. Ac yn teimlo ei fod o wedi cael cam bersonol a bod ei genhedlaeth o 'di cael cam.

Roedd hwnna'n mynd ymlaen yn fy mhen i ar ôl claddu fy nhad.

Gwyn Vaughan, Marged Esli, Gwenno Elis Hodgkins ac Arwel GruffyddArchif Sgrîn a Sain

Mae plant William - John (Gwyn Vaughan), Maureen (Gwenno Elis Hodgkins) ac Alun (Arwel Gruffydd) - yn gorfod gwneud penderfyniadau anodd ynglŷn â gofal eu tad

Chwech wythnos ar ôl iddo farw, ges i wahoddiad i gyfarwyddo drama deledu yn y gogledd. O'dda ni'n ffilmio tu allan i gartref preswyl i'r henoed ar y ffordd rhwng Porthmadog a Chricieth. O'dd hi'n ddiwrnod poeth ac o'dd y ffenestri i gyd yn 'gorad, ond roedd 'na fariau ar y ffenestri – i nadu pobl oedd yn diodde' efo Alzheimer's rhag dengyd.

Dyma fi'n clywed llais egwan, hynafol yn deud 'Tydw i ddim i fod yn fan hyn'. Mi aeth drwydda i.

Dyma fi'n ei sgwennu o ar gefn paced sigaréts, jyst y linell yna. Mi lynodd yn fy meddwl i, a feddyliais i 'mae 'na ddrama yn hwn'. Felly ddechreuodd y peth.

Ddwy flynedd yn ddiweddarach, ddaeth y Blaid Lafur i rym. Mi fydda Dad wedi bod wrth ei fodd fod y Torïaid wedi eu disodli o'r diwedd.

O'n i'n teimlo rhyw dristwch mewnol nad oedd o yno i dystio'r ffaith bod ni 'di llwyddo i gael gwared arnyn nhw o'r diwedd. A dicter am wn i... mae hwnna'n rhywbeth sydd yn ysgogi dyn i ysgrifennu weithiau; mod i isho sgwennu ar ei ran o, ac ar ran ei genhedlaeth o.

'Croesi ffiniau'

Aethon ni drwy'r broses o gael arian datblygu gan S4C. Mi gafodd Alun Ffred, y cynhyrchydd, a finnau wahoddiad i fynd i Amsterdam ar gwrs, am bod nhw wedi licio'r syniad.

Dwi'n cofio'r dyn oedd yn rhedeg y cwrs yn dweud: 'You have a very good idea here. Why are you doing it in Welsh? Why aren't you doing it in English?'

Dyma ni eto! Gweld y basan ni'n medru cael mwy o arian oedd o, a bod 'na botensial masnachol yn y ffilm.

O'n i'n teimlo ei bod hi'n stori oedd yn croesi ffiniau, a doedd dim ots ym mha iaith oedd o. Digwydd bod yn Gymry Cymraeg oedden nhw, digwydd byw yng nghefn gwlad Pen Llŷn.

Emlyn Williams, Wil Sam a Stewart Jones Emlyn Williams

Emlyn Williams, Wil Sam a Stewart Jones yn ystod y cyfnod ffilmio

O'n i wedi sgwennu'r stori ar gyfer Stewart Jones – fo oedd gen i mewn golwg o'r cychwyn fel Wil Davies.

Y broblem oedd, erbyn i ni gael y drafft olaf, roedd Stew wedi bod yn sâl – wedi cael llawdriniaeth go hegar a radiotherapi. Anfonodd Ffred y sgript ato fo, ac aethon ni draw i'w weld o. "Da chi'n meddwl eich bod chi ddigon tebol i gymryd y rhan">