गडचिरोली : नक्षलवाद म्हणजे काय? याची सुरुवात कुठून झाली?

गडचिरोली पोलीस दलाच्या सी-60 कमांडोबरोबर झालेल्या चकमकीत कोटगूल-ग्यारापत्तीच्या जंगलात 26 नक्षलवादी ठार झाल्याची माहिती गडचिरोली पोलिसांनी दिली आहे.

या पार्श्वभूमीवर मुळात नक्षलवाद म्हणजे काय? ही संकल्पना समजून घेऊया.

भारतात माओवादाची किंवा नक्षलवादाची सुरुवात पश्चिम बंगालमध्ये 1960 च्या दशकात झाली होती. माओवाद्यांना नक्षलवादी असंही म्हणतात, अशी माहिती बीबीसी न्यूजने इंडियाज माओइस्ट रिबेल्स या लेखात दिली आहे.

पश्चिम बंगालमधील नक्षलबारी गावात या भागात चारू मुजूमदार यांनी तेथील जमीनदारांविरोधात आंदोलन केले होते. या आंदोलनालाच पुढे नक्षलवाद असं संबोधलं जाऊ लागलं. 70 च्या दशकात या आंदोलनाने अत्यंत उग्र रूप धारण केलं. सामाजिक आणि आर्थिक विषमतेमुळे ही चळवळ उदयाला आली.

ही चळवळ दडपण्याचा पोलिसांकडून अनेकदा प्रयत्न झाला. गेल्या काही वर्षांत माओवाद्यांचे अनेक गट तयार झाले. मध्य भारतातील अनेक भागात त्यांनी आपलं अस्तित्व प्रस्थापित केलं आहे. या भागाला रेड कॉरिडॉर असं म्हणतात.